Kurban Bayramı yaklaştıkça vatandaşlarımızın kurbanlık hayvan seçimi ve kesimi ile ilgili soruları artıyor. Bu kutsal ibadetin, hem dinî şartlara hem de hayvan sağlığı ve insan sağlığı açısından uygun şekilde yerine getirilmesi büyük önem taşıyor. Bir veteriner hekim olarak bu süreçte dikkat edilmesi gereken hususları siz kıymetli hemşerilerimle paylaşmak istiyorum.
Kurbanlık hayvan, dinen ve sağlık açısından kurban olmaya elverişli olmalıdır. Alım sırasında şunlara dikkat edilmesi gerekir:
Yaş Şartı: Küçükbaş hayvanlar (koyun-keçi) 1 yaşını, büyükbaş hayvanlar (inek-dana) ise 2 yaşını doldurmuş olmalıdır. Diş kontrolüyle yaş tayini yapılabilir.
Genel Görünüm: Hayvan canlı, hareketli ve çevreye duyarlı olmalıdır. Aşırı zayıf, topallayan, kör, boynuzları kırık ya da kulağı kesik olan hayvanlar kurban edilmez.
Burun ve Gözler: Akıntılı ya da iltihaplı olmamalı; gözleri canlı ve parlak olmalıdır.
Solunum ve Davranış: Hayvanın solunumu normal, nefes alışverişi düzenli olmalı. Ağızda yara, salya artışı gibi hastalık belirtileri varsa satın alınmamalıdır.
Kulak Küpesi: Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kayıt altına alınan hayvanların kulak küpesi mutlaka olmalıdır.
Kurbanınızı alırken mutlaka Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı ve veteriner hekim denetiminde olan satış alanlarını tercih ediniz. Bu alanlarda görevli veteriner hekimler, hayvanların sağlık kontrollerini yapar, gerekli durumlarda müdahale eder.
Kurban kesimi, hem dini vecibeye uygun şekilde hem de insani ve hijyenik koşullarda gerçekleştirilmelidir:
Kesim Yeri: Belediyelerce belirlenen, hijyen koşullarına sahip kesimhaneler ya da uygun açık alanlarda yapılmalıdır. Sokak aralarında, kontrolsüz ve sağlıksız yerlerde kesim yapılmamalıdır.
Kesim Ehliyeti: Kesim işlemi mutlaka bu işi bilen, deneyimli kişilerce yapılmalıdır. Hayvana eziyet edilmeden, tek seferde ve en kısa sürede kesim tamamlanmalıdır.
Çevre Temizliği: Kan, iç organlar ve atıklar doğaya gelişi güzel atılmamalı, çevre ve halk sağlığı gözetilmelidir.
Kurbanlık hayvanda kesimden sonra görülen şüpheli durumlar (renk değişikliği, koku, aşırı su toplanması, organlarda bozulma vs.) veteriner hekim kontrolünü gerektirir. Gerekirse etin tüketimi durdurulmalı ve şüpheli parçalar uygun şekilde imha edilmelidir.
Unutulmamalıdır ki, kurban ibadeti Allah rızası için yapılan bir fedakârlıktır. Bu ibadeti yerine getirirken hayvana zarar vermek, eziyet etmek ne dinimizce ne de insani açıdan uygun değildir. Hayvanlar kesim öncesinde korkutulmamalı, sürüklenmemeli, bağırarak kesim alanına götürülmemelidir.
Sonuç Olarak...
Kurban ibadetini hakkıyla yerine getirmek istiyorsak, dini vecibelere uymanın yanı sıra, hayvan sağlığı, insan sağlığı ve çevre temizliği konularını da göz ardı etmemeliyiz. Bir veteriner hekim olarak vatandaşlarımızın hem sağlık hem de vicdan açısından huzurlu bir bayram geçirmesini temenni ederim.
Sağlıklı, bereketli ve huzurlu bir Kurban Bayramı diliyorum.

Bozok Doğa ve Hayvanları Koruma Derneği (BODOHAY) Başkanı Veteriner Hekim Süleyman ARKAÇ